21-10-2022,Od: Jarek
Co w trawie brzęczy, czyli pogadanka o tym dlaczego zawsze poprawiamy i regulujemy nowe gitary, tak aby uzyskać maksymalny komfort gry (miękka gitara), przy jak najmniejszej tendencji do brzęczenia.
Warto poznać przyczyny pobrzękiwań strun. Oczywiście główną przyczyną jest zbyt niskie ustawienie. Jednak czasem wynika też ze sposobu grania. Jeśli kciuk na strunach basowych szarpie struny z pewną składową wektora w dół, czyli wciska strunę w kierunku pudła, lub odwrotnie, czyli podciąga strunę w górę od pudła przed jej puszczeniem, to powstaje charakterystyczny klang. Trzeba starać się pobudzać struny tak, żeby pierwsza najsilniejsza fala wibracji była skierowania równolegle do płyty wierzchniej gitary. Wtedy struna zawibruje w poprzek progów i nie zbliży się do nich, akurat przy tej pierwszej najsilniejszej fali wychyleń. Drugi aspekt techniki gry wpływający na tendencję do pobrzękiwania, to miejsce uderzania w struny. Łatwiej wywołać brzęczenie jeśli uderzamy struny na środku otworu rezonansowego, lub nad końcem podstrunnicy. Jeśli będziemy grać przy prawej krawędzi otworu (patrząc z góry), czyli bliżej mostka, to trudniej wywołać brzęczenia, ale też brzmienie będzie nieco jaśniejsze. Początkujący muzycy często brzęczą z powodu zaczepiania nieumyślnego o sąsiednie struny, stawiania palców za daleko od progu, a na akordach barowych zdarzają się przy pewnej anatomii problemy z dociskiem strun wypadających na zgięciach palca wskazującego.
Wracając do samej gitary. Gdy dążymy do zwiększenia komfortu i obniżamy struny, to pobrzękiwania pojawią się w niektórych miejscach gryfu. To dlatego, że w gitarach tańszych niż kilka tysięcy złotych zawsze są mikro nierówności samego gryfu, podstrunnicy, leciutkie wypaczenia, oraz niedokładności osadzenia progów. Są też pobrzękiwania wynikające ze złej regulacji wklęsłości gryfu. Nie powinien być całkowicie płaski, tylko lekko wklęsły na około 0,5mm. Jeśli jest za płaski będzie brzęczeć pierwsza sekcja, jeśli zbyt wklęsły, to zrobi się niewygodnie i wysoko na dalszych progach. Trzeci problem to szorstkość progów. Wiele gitar ma progi nie wygładzone, tylko takie jakby fabryka skończyła obróbkę na gradacji 200 zamiast 2000. Są jak pilnik, przez co zużywają szybko struny i wymagają od muzyka dużej precyzji - właśnie mocnego dociskania przy samym progu. Struna ma tendencję do odskakiwania i brzęczenia na mikro nierównościach. Gdy wygładzimy progi, gitara bardziej wybacza błędy ustawienia palców i mniej pobrzękuje, nawet gdy palec jest nieco dalej od progu. Przed wygładzeniem trzeba oczywiście wyrównać lekkim szlifem lokalne nierówności na płaskim gryfie, a potem wyregulować gryf ustawiając relief. Czasem trzeba wypróbować warianty czy lepiej sprawdzi się mały relief, a wyższy mostek, czy odwrotnie.
Na pobrzękiwania gitary mają też wpływ struny. Zbyt miękkie i zbyt tanie struny wibrują nierówno, bo mają nierówności kształtu i rozkładu masy. Fale wędrujące nakładają się i powstają lokalne szczyty amplitudy powodujące brzęczenie. Struny twardsze, czyli w klasyku ciut powyżej 40kg, dobrych firm, będą wibrowały równiej, grały czyściej i mniej brzęcząco. W zbyt tanich strunach bywa też, że owijki same z siebie brzęczą.
W wersjach gitar elektro- często mamy do czynienia z rezonansami oprzyrządowania. Trafiają się dźwięki, które wprowadzają w drgania np. sprężynki dociskowe baterii, pokrętła, kable, śrubki, obudowy przedwzmacniaczy, pojemnik baterii itp. Te rzeczy też potrafią brzęczeć. Można sobie wyjmować pojemnik z baterią i wkładać w to miejsce gąbkę, jeśli wykryjemy, że ten element bzyczy i nas denerwuje przy grze akustycznej.
Trzeba też pamiętać, że każdy luźny element w gitarze brzęczy. Znany jest problem tanich Fenderów z brzęczącymi pokrętłami kluczy, gdzie trzeba kapnąć kropelkę. Mogą brzęczeć końcówki strun lekko dotykające pudła przy mostku. Najbardziej przykrą przyczyną brzęczenia jest rozklejone ożebrowanie. Trzeba przechowywać gitarę przy wilgotności 50% i nie wystawiać nigdy na słońce, nie zostawiać w nagrzanym aucie itp.
| Twoja odpowiedź |